Şeytan

Seytanin baska bir adi olan iblis Kur'an da 11 ayette yer almaktadir. Iblis hem mekki hem medeni ayetlerde yer almakla beraber, daha ziyade mekki ayetlerde gecer. Iblis kötülügün temsilcisidir(1). Seytan Kavrami Kur'anda 18 yerde kullanilmaktadir. Arap dili lugatleri seytan Kelimesine iki kök göstermektedir. Birinci Kök: S.t.n. Uzaklik uzaklasmak anlamina gelir. Buna göre Seytan uzaklasan, uzak düsen demektir ki Allah'tan uzak düsmüs bulunan bir varlik icin uygun bir isimdir. Ikinci kök : s.y.t. Olup. Öfkeden yanip tutusmak, ise yaramaz hale gelmek anlamindadir.

Arap dilinde seytan Kelimesi etimolojik seyri icinde, insan, hayvan, ve cinlerden hertürlü kötülük kuvvetine vaya her türlü kötü, karanlik ruha isim olmustur.

 

Nur 21. Ey imana erisenler! Seytanin adimlarini izlemeyin; cünkü kim seytanin adimlarini izlerse, bilsin ki o yalnizca cirkin ve iffetsiz olani akla ve sag duyuya aykiri olani emreder.

Bu ayette inananlarin, seytana uymamalari onu takip etmemeleri emrediliyor. Burada su Soru akla geliyor. Acaba seytan neler yapiyor? Önce bunu bilmek lazim.

 

SEYTANIN ÖZELLIKLERI

 

1- Seytan insani yapayalniz ve yardimcisiz birakir (2) ve Kur'andan uzaklastirir.

Bu ayeti daha iyi anlamak icin ayni Surenin 27 ve 28. ayetlerini de okumamiz gerekir. Ayetler söyledir. „O gün zalim ellerini isirip: „ nolaydi keske ben elciyle beraber bir yol tutsaydim. Ah ne olurdu falancayi dost edinmeseydim, Zikir (Kur'an) bana geldikten sonra ol'saptirdi beni o (Kur'an)n dan. Zaten O (seytan) insani yapa yanliz ve yardimcisiz birakir.

Buna göre insani, kur'an okumaktan, onu anlamaya calismaktan ve onun düsturlarini yasamaktan men eden kisi veya kisiler kurum ve ya kurumlar seytan zihniyetlidirler hatta seytandirlar.

 

2- KÖTÜYÜ, CIRKINI ve ALLAH HAK.BILMEDIGINIZ SEYLERI SÖYLEMENIZI EMREDER(3)

„Seytan size ancak kötüyü, cirkini ve Allah hakkinda bilmediginiz seyleri söylemenizi emreder“. Kötü ve iyi insanla beraber baslayan ve kiyamete kadar akacak devam edecek olan degerler sürecini ifade etmektedir. Kötülügün basinda seytan, iyiligin basinda Allah vardir (4)

Allah hakkinda bilmedigimiz seyleri Söylemenin ne anlama geldigini su ayetten ögreniyoruz.

"insanlardan bazisi bilgisi olmadan Allah hakkinda tartismaya girer. Onlar her inatci seytana uyarlar". (5)

Bu ayeti tersden dogru anlamya calisalim.

- Inatci olan insan seytanin tuzagina düsmüs demektir            

- Bilmeden bir konu hakkinda tartisan kisi, hele birde Allah cc hakkinda din hakkinda

olursa, iste bu kiside seytanin tuzagina düsmüs demektir. Seytanin adimlarina tabi olmus demektir.(6)

deki Allah hakkinda bilmeden konusmak; Allah'in önüne gecmek suretiyle, kendi bilgisini Allah'in vahyinden üstün tutmak yoluylada olabilir.

Allah'in söylemedigini söylemis gibi ortaya koymak da; Allah üzerine yalan uydurmak da; Allah'in haram kildigina helal, helal kildigina haram demek de bu anlamin kapsami dahilindedir. „Dillerinizin uydurdugu ile“ Bu helaldir, su haramdir“ demeyin, cünkü Allah'a iftira etmis olursunuz. Süphesiz Allah'a karsi yalan uyduranlar kurtulusa eremezler (7)Helal ve haram alaninda bilmeden konusup fetva verenler, Allah'a iftira edenlerdir. Bunlar toplumun felahina, kurtulusuna mani olanlardie. Bilmedigi halde fetva verip Allah'a iftira edenler insanlarin mutlulugunu bozmakta ve onlari Allah'tan uzaklastirmaktadirlar.

Seytan insana, bu hususlarda bilmeden konusmayi emretmekle, hem insana olan düsmanlik duygusunu tatmin etmekte, hem de Allah ile insan arasindaki yollari kesmektedir. Bu baglarin nasil kopacagina su ayetle dikkat cekilmektedir. „ Eger peygamber bize atfen bazi sözler uydurmus olsaydi, elbette onu kiskivrak yakalardik sonra onun can damarini koparirdik"(8)

 

3- Seytanin bir özelligide sudur. Söz verir yerine getirmz. Umut verir ama gerceklestirmez. Nisa suresi ayet 120de yüce Allah söyle buyurur. „(seytan) onlara söz verir, umut verir, fakat seytanin onlara sözü, aldatmadan baska bir sey degildir.“

 

Demek oluyorki bir insan baska insan veya insanlara

 

4- Yaptigi cirkin davranisin sorumlulugunu Allah'a yükler. Hicr Suresi ayet 39 da söyle buyrulur. „ Iblis Rabbim dedi beni azdirmandan ötürü andolsun ki bende yeryüzünde onlara (günahlari) Süsleyecegim ve onlarin hepsini aziracagim“

görüldügü gibi seytan Allah'a karsi yaptigi azginligin sorumlulugunu hic kendi üzerine almiyor, arti Allah'i sorumlu tutuyor. Insanlardan bazilari da vardir ki yapmasi gereken bazi ödevlerini yapmaz mazet olarakta birilerini gösterir. Veya yapmamasi gereken bitakim kötü davranislari yapar sonrada kendisini hiy sorumlu tutmaz seytan beni kandirdi der veya filancanin yüzünden oldu der.

 

SEYTANI

 

Kur'an akla hakikate ve ahlaka aykiri olan her türlü hareketi seytani olarak tanimlar.

 

SEYTANA TAPMA

 

Seytani Saiklere teslimiyet yönünde ortaya konan her bilincli eylem „Seytana tapma“ olarak tanimlanir. (9)

 

Seytan kiminle olur.

 

1- Iftiraci dönek- yalanci Suara 221-223

2

 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(1) A.Ö.F. Ana hat. Kur'an s.134.

(2) Furkan 25/29

(3) Bakara 69

(4) yeni bir anlayisin isiginda Kur'an tefsiri C.2.S.136

(5) Hicr/3

(6) Egitimci ve müfessir B.Bayrakli

(7) Nahl 116

(8) (Hakka/44-46) A.E.C.2.S.365.366

(9) Esed, ,615;krs Nisa 4/117 K.yolu.C.3.515